De werkelijkheid faken

Over wolken en waarheden

Vandaag gaf Sander Blom een workshop over faken en liegen in films. Ik verwachtte een reeks smerige truukjes te gaan leren en had mijn camera voor de zekerheid meegenomen. Het duurde even voor de workshop op gang kwam, vanwege twee apparaten die weigerden met elkaar te praten zonder een specifiek kabeltje. Brigitte (mama Bellissima) scheurde naar de Mediamarkt voor het hulpstuk. Sander legde inmiddels het Kuleshov effect uit. Dat houdt in dat interpretaties van gezichtsuitdrukkingen bepaald worden door de context, in het geval van films de beelden die ervoor en erna vertoond worden.

Toen het kabeltje er eenmaal was, kregen we wat korte fragmenten en drie langere films te zien. Het gemeenschappelijk element: in films wordt er vaak enorm gefaked om de waarheid van de makers te vertonen. Voor een documentaire van Disney zijn handenvol lemmings van rotsen gegooid om hun  vermeende zelfmoordneigingen in beeld te brengen. Buñuel duwde met zijn Las Hurdes - Tierra sin pan, een wel erg gruwelijke werkelijkheid door de strot. Het meest gecharmeerd was ik van de vier seizoenen van Peleshan. In deze film wordt ook de harde strijd om het bestaan in beeld gebracht, maar op veel poëtischer wijze, zonder opdringerige vertelstem. De beelden van handen en wolken komen uit deze film.

Als laatste vertoonde Sander zijn eigen film 'Over het naar gezichten in de wolken speuren'. Nu wordt zijn thema helemaal duidelijk. In deze film, met een aantal heel boeiende personen en lokaties in de hoofdrol wordt het verband aangetoond tussen de afstand tot een bepaalde plaats waar 'wel eens iets gezien wordt' (Lourdes, Loch Ness) en de neiging om ergens iets in te zien...  Vooral erg geestig. Door alle onzin ging ik wel even twijfelen of Sander het begrip Pareidolie niet zelf had bedacht. Maar gelukkig:


Pareidolie, van het Griekse para (naast) en eidolon (beeld), wordt gedefinieerd als 'De geneigdheid van het brein in toevallige structuren betekenisvolle patronen te herkennen.'